Złota klasyka: Ojciec w podróży służbowej (1985) - recenzja

Ojciec w podróży służbowej (1985)

Reżyseria: Emir Kusturica
Gatunek: Dramat, Komedia
Premiera: maj 1985

Filmy, które otrzymują na festiwalu filmowym w Cannes Złotą Palmę, często budzą kontrowersje i dopiero po latach wiadomo, czy były pomyłką czy dziełem, które zostanie zapamiętane na zawsze. Są jednak tam takie filmy, które od razu otrzymują status arcydzieła i czas nie wpływa na opinię o nich. Jednym z takich filmów jest Ojciec w podróży służbowej kultowego twórcy – Emira Kusturicy.

Akcja filmu rozpoczyna się w 1948 roku. I opowiada o sześcioletnim Maliku, chłopcu dorastającym w muzułmańskiej rodzinie w ówczesnym Sarajewie. Jego ojciec, Mesa, na skutek donosu jego kochanki do będącego agentem służby bezpieczeństwa szwagra, trafia do obozu pracy. A wszystko to, bo skrytykował karykaturę, która pojawiła się w gazecie. Matka Malika tłumaczy przedłużającą się nieobecność ojca podróżą służbową. Mimo, że w głowie chłopca króluje raczej piłka nożna, to zauważa, że sytuacja tak naprawdę jest inna.

Ojciec w podróży  służbowej jest mieszanką, groteska miesza się z powagą, sarkastyczny humor z prawdziwymi dramatami, patos z tym, co najbardziej przyziemne, co podkreśla tworzony przez Kusturicę obraz Jugosławii, tygla narodów, religii i kultur.  I choć to film polityczny, bo odnoszący się do sytuacji w kraju twórcy w czasie, gdy ten obraz powstawał, to dziś to znaczenie filmu praktycznie nie wpływa jego odbiór i staje się on uniwersalną powieścią o międzyludzkich relacjach, kłamstwach, próbie ochrony bliskich przed traumą oraz , o tym jak trudna rzeczywistość wpływa na życie ludzi i przed jakimi wyzwaniami ich stawia.

Znakomity przekaz filmu podkreśla na pewno świetna gra obsady, wśród której znalazło się wielu naturszczyków. Na szczególną uwagę zasługuje Moreno D’E Bartolli w roli Malika, dla którego była to jedyna w życiu filmowa rola, oraz Miki Manojlović w roli Mesy, który dzięki takim rolą u Emira Kusturicy stał się jedną z najbardziej znanych twarzy bałkańskiego kina.

Klimat filmu buduje towarzysząca akcji muzyka. Ale to stały element twórców serbskiego reżysera i wiele osób za to kocha jego filmy.

Ojciec w podróży służbowej to wielkie kino, które każdy powinien obejrzeć. To film, który zachwyca, bawi i daje do myślenia. Czyli robi wszystko to, co znakomity film robić powinien.

Daniel Mierzwa